WSTĘP O GMINIE KOCK

Celem pracy jest przedstawienie w formie słownikowej nazw geograficznych występujących na terenie gminy Kock. Występuje tu duża ilość nazw wychodzących z użycia dlatego mam nadzieję, że słownik ten przyczyni się do ich utrwalenia i nie pozwoli im zaginąć. Słownik ten może być małą częścią większego przedsięwzięcia, jakim byłoby w przyszłości opracowanie 'Słownika geograficznego Polski'

Pierwszym w pełni zrealizowanym słownikiem geograficznym dotyczącym ziem polskich był, wydany w latach 1880-1904, 15-to tomowy 'Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich' pod redakcją F. Sulimierskiego i B. Chlebowskiego. Dzieło to liczy 15000 stron i 200 tys. haseł odnoszących się głównie do nazw miejscowości. Niewątpliwie było to największe osiągnięcie w historii polskich poczynań słownikowych. Na uwagę zasługuje tym bardziej, gdyż powstawało w okresie w którym Polska była pod zaborami. Powodowało to dodatkowe trudności przy jego realizacji.

W 1929 roku Polskie Towarzystwo Krajoznawcze zaproponowało opracowanie 'Słownika Geograficznego Państwa Polskiego' pod redakcją S. Arnolda. Prace nad przygotowaniem tego słownika nie zostały ukończone z powodu II Wojny Światowej.

Po wojnie inicjatywę opracowania słownika geograficznego przejęło Polskie Towarzystwo Geograficzne pod kierownictwem prof. F. Uhorczaka. Według jego koncepcji słownik ten powinien zawierać, oprócz nazw miejscowości, jak najwięcej nazw obiektów fizjograficznych. Miało to być zbiorowe dzieło wszystkich polskich geografów. Jednak prace nad słownikiem zostały podjęte tylko w lubelskim ośrodku. W latach 1980-1982 Oddział Polskiego Towarzystwa Geograficznego w Lublinie przygotował szczegółowe wytyczne opracowania tekstów poszczególnych rodzajów haseł tego słownika (H. Maruszczak 1984a). W 1982 r. H. Maruszczak opracował propozycję układu ramowego treści haseł: województwo, miasto, gmina, wieś, a T. Wilgat dla grupy haseł hydrograficznych. W 1982 r. uzupełniono je propozycjami dla haseł odnoszących się do części miejscowości i różnych obiektów fizjograficznych typu uroczysk (H. Maruszczak) oraz regionów fizjograficznych, parków narodowych, krajobrazowych i rezerwatów (T. Wilgat). Ostateczną wersję całości przygotował w kwietniu 1982 r. H. Maruszczak i przedstawił ją w 'Czasopiśmie Geograficznym' t. LX z.l s. 134-141 w artykule pt. 'Wytyczne do opracowania treści haseł słownika geograficznego województwa lubelskiego' (1984b).

Jednym z najważniejszych źródeł do opracowania kartoteki haseł słownika geograficznego gminy Kock była publikacja 'Urzędowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych powiatu radzyńskiego'. W publikacji tej znajduje się 77 haseł odnoszących się do obecnego kształtu gminy. Następnym źródłem do opracowania kartoteki haseł była mapa topograficzna 1:25000 na której znaleziono 55 haseł (większość haseł pokrywa się z tymi z powyższej publikacji). Najwięcej haseł, bo aż 86, uzyskano w oparciu o wywiady terenowe. Niewielką ilość haseł dostarczyła ponadto Topograficzna Karta Królestwa Polskiego (3 hasła). Łącznie na terenie gminy opracowano 198 haseł, z tego:

  1. 1 dotyczy klucza
  2. 2 gminy
  3. 3 regionu fizjograficznego
  4. 19 miejscowości
  5. 32 części miejscowości
  6. 141 nazw obiektów fizjograficznych

Hasła podawane są w porządku alfabetycznym oraz zgodnie z opracowanymi wytycznymi. W miarę możliwości przedstawiono etymologię nazwy. W opracowaniu wykorzystano materiały z Urzędu Gminy w Kocku: Wyniki spisu rolnego 1996 r. Rejestr ewidencji ludności z 1999 r. Aneks glebowo-rolniczy Wycinkowy perspektywiczny plan gospodarki wodnej i ochrony wód wraz z elementami ochrony środowiska dla gminy Kock - obiekt PPg - cz. IV - 'Kock' Wydział OiGWiG w Lublinie 1985. Część słownikową poprzedza charakterystyka fizyczno-geograficzna gminy. Obejmuje ona takie rozdziały jak: położenie, budowa geologiczna, rzeźba, klimat, stosunki wodne, gleby, szata roślinna. Do charakterystyki dołączono część graficzną w postaci map:

  1. Położenie gminy Kock na tle podziału fizyczno-geograficznego 1:625 000 wg J. Kondrackiego (1988) 1:1 250 000.
  2. Budowa geologiczna gminy Kock 1:200 000 wg Przeglądowej Mapy Geologicznej Polski 1:300 000, arkusz Lublin.
  3. Rzeźba terenu gminy Kock 1:200 000 wg Przeglądowej Mapy Geomorfologicznej Polski 1:500 000, arkusz Lublin.
  4. Mapa hydrogeologiczna gminy Kock wg Mapy Hydrogeologicznej Polski 1:200 000, arkusz Łuków.
  5. Mapa gleb gminy Kock 1:200 000 wg Mapy Gleb Polski 1:300 000, arkusz Lublin.

Po części słownikowej następuje rozdział, w którym dokonano analizy haseł. Przedstawiono tu ich klasyfikację oraz związek nazewnictwa z warunkami fizyczno-geograficznymi, stosunkami społeczno-gospodarczymi oraz historią.

statystyka